SBF-dialoog hervorming pensioenstelsel: ‘Van vallen naar opstaan’

door

Tekst en beeld Edwien Bodjie

PARAMARIBO — “We komen tot de harde conclusie dat het Surinaamse pensioensysteem heeft gefaald. Dat maakt een herstart op korte termijn noodzakelijk.” Met deze woorden opende oud-politicus en pensioendeskundige Reynold Simons donderdagavond de dialoogsessie van het Suriname Business Forum (SBF) in de Lalla Rookh Ballroom.

Tijdens de bijeenkomst ‘Ons pensioensysteem van vallen naar opstaan: bouwen aan geplande, rechtvaardige en duurzame oudedagsvoorzieningen’ gaf Simons een uitgebreide analyse van het huidige pensioenstelsel, de uitdagingen die daarin spelen en de noodzakelijke stappen voor hervorming. “Er moeten voorzieningen worden getroffen om in een overgangsperiode tegemoet te komen aan de hoogste nood van de gepensioneerden en de pensioenfondsen”. legde hij uit.

“Een duurzaam systeem vraagt niet alleen visie, maar ook doortastend leiderschap en gedeelde verantwoordelijkheid”Reynold Simons

Simons schetste hoe het Surinaamse pensioensysteem de afgelopen zestig tot zeventig jaar historisch is gegroeid. Het begon met het ambtenarenpensioen van 1972, gevolgd door de algemene dagelijkse voorzieningen in 1981 en later door wetgeving die private pensioenfondsen en werkgeversregelingen reguleerde in 2002 en 2014. In datzelfde jaar werd bovendien een minimumpensioenwet ingevoerd, zodat geen enkele regeling onder een wettelijk vastgesteld niveau kan uitkomen.

Pijlers en kernproblemen

Het systeem kent in feite twee pijlers: het verplichte pensioen voor werknemers en ondernemers, gericht op een vervangingspercentage van 70 procent van het laatstverdiende salaris en een vrijwillige pijler waarin aanvullende pensioenregelingen mogelijk zijn. Volgens Simons veroorzaakt deze structuur soms verwarring en sluit deze niet altijd logisch aan bij internationale normen, zoals die van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO).

Tijdens zijn toelichting wees hij op drie kernproblemen in het stelsel. De structuur van het systeem is complex en moeilijk te doorgronden, met lagen en wetgeving die niet altijd logisch op elkaar aansluiten. Daarnaast is er sprake van versplintering door tientallen kleine en middelgrote fondsen, waardoor efficiënt beheer en internationale investeringen bemoeilijkt worden.

Bovendien sluit het financieringsmodel onvoldoende aan bij het risicoprofiel van Suriname, een land met een vervalende economie en instabiele markten. Volgens Simons is het daarom noodzakelijk het stelsel te herstarten, de fondsenstructuur te herzien, wettelijke verplichtingen te stroomlijnen en financieringsmodellen beter af te stemmen op de economische realiteit van het land. “Een duurzaam systeem vraagt niet alleen visie, maar ook doortastend leiderschap en gedeelde verantwoordelijkheid”, stelde hij.

Paneldiscussie

Na de presentatie volgde een paneldiscussie met vertegenwoordigers van de Centrale Bank van Suriname, particuliere pensioenfondsen, Pensioenfonds Suriname, Assuria en de Bond voor Belangenbehartiging Gepensioneerden uit Overheidsdienst. Panelleden lichtten de werking van hun organisaties toe en gingen in op de uitdagingen binnen het huidige pensioenstelsel.

Het publiek kon vervolgens vragen stellen en suggesties delen in een interactieve Q&A. Oud-minister Lilian Ferrier, als gepensioneerde aanwezig, noemde het systeem “ziek”. “Je spaart tientallen jaren en wanneer je zestig bent en niet meer kunt werken, krijg je je geld niet. Wat is dat voor belachelijkheid?” Haar oproep was duidelijk: er moet dringend iets worden gedaan, zowel voor de jongeren die nu werken als voor gepensioneerden die hun oude dag niet kunnen genieten.

(lees verder onder de )

Een zichtbaar geïrriteerde Lilian Ferrier (staand) als deel van het publiek tijdens de vragenronde.

SBF-voorzitter Steven Debipersad bracht naar voren dat samenwerking tussen overheid, sociale partners, werkgevers, werknemers en burgers essentieel is om tot een toekomstbestendig en rechtvaardig pensioenstelsel te komen. Hij riep op tot concrete acties met als doel een solide financieringsbasis en een breed maatschappelijk draagvlak te hebben en een transparant stelsel dat de financiële zekerheid van alle burgers waarborgt.

De sessie werd geleid door SBF-directeur Gilbert van Dijk. Het SBF heeft als missie overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties samen te brengen voor duurzame oplossingen.

Tot de aanwezigen behoorden oud-CBvS-governor Robert-Gray van Trikt en prominente personen als Asfa-voorzitter Wilgo Bilkerdijk en vakbondsman Armand Zunder.