Apoera, Washabo, Section en VIDS procederen tegen de Staat Suriname

door

De Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo, Section en de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) hebben op dinsdag 25 februari 2025 besloten de Staat Suriname in een bodem- en kortgedingprocedure voor de rechter te dagen. Zij stellen dat de Staat in gebreke blijft door niet te voldoen aan de Free Prior Informed Consent (FPIC)-vereisten met betrekking tot het Chinalco-project.

Op 25 november bereikten de regering en Chinalco overeenstemming over een Memorandum of Understanding (MoU) en conceptmineralenovereenkomst. Deze overeenstemming is in regeringsraadvergadering goedgekeurd, op basis waarvan de MoU en conceptmineralenovereenkomst door de president van de Republiek Suriname aan De Nationale Assemblée (DNA) zijn aangeboden voor goedkeuring op 29 november 2024.

De Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo, Section en VIDS geven aan dat zij belanghebbenden bij het Chinalco-project zijn, omdat de Staat van plan is om in hun woon- en leefgebieden het project uit te voeren. Op grond hiervan hebben VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section de Staat Suriname op 13 december 2024, via de procureur-generaal, aangemaand. Op 3 januari 2025 heeft de procureur-generaal, VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section geïnformeerd dat zij de aanmaning heeft doorgestuurd naar de regering.

De VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section hebben tevens met de Presidentiële Commissie Ontwikkeling West-Suriname Bakhuis Bauxiet een virtuele-zoom en lijfelijke bijeenkomst op respectievelijk 17 en 19 december 2024 gehad, waarbij de Presidentiële Commissie van mening was dat er pas na de overeengekomen MoU en conceptmineralenovereenkomst aan de FPIC-vereisten kan worden voldaan.

De VIDS de DNA-voorzitter en alle DNA-fractievoorzitters hadden bij brief van DNA gevraagd om de Chinalco-documenten, niet in behandeling te nemen maar te terug te sturen naar de regering. Toen een reactie van DNA uitbleef, heeft VIDS gerappelleerd, waarna een delegatie van VIDS en de drie dorpsbesturen is ontvangen door de leiding van DNA op 8 januari 2025. De DNA-leiding gaf aan dat het parlement de conceptmachtigingswet die nodig is om de conceptmineralenovereenkomst in behandeling te kunnen nemen, nog niet van de regering had ontvangen en daardoor de kwestie Chinalco niet konden agenderen. 

Toen er op 23 januari 2025 de ‘ontwerpwet houdende toestemming tot het aangaan van een mineralenovereenkomst met Aluminium Corporation of China betreffende het gebied bekend als West-Suriname Bakhuis’ en de ‘concept mineralenovereenkomst met bijlagen’ door de regering ter behandeling werden aangeboden aan DNA, achtten de inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo, Section en VIDS dit als onaanvaardbaar en besloten juridische stappen te ondernemen.

In de bodemprocedure is onder andere gevorderd dat de Staat het genomen besluit om economische mijnbouwrechten aan Chinalco te verlenen intrekt. Ook moet de Staat dwangsommen betalen van SRD 10.000, – per dag, vanaf 25 november 2024 tot aan de dag waarop het besluit is ingetrokken. In kort geding is gevraagd om de behandeling in DNA van de Chinalco-overeenkomst op te schorten totdat er in de bodemprocedure is beslist over het besluit van de regering om economische mijnbouwrechten te verlenen aan Chinalco.

..