4 september 1950 – 4 september 2025: Sportvereniging De Arend 75

door

Morgen, 4 september, bestaat de sportvereniging De Arend 75 jaar. SV De Arend liet zich altijd kennen als een strijdvaardige vereniging, die eenheid, saamhorigheid, discipline en voorbeeldigheid voorop stelde. Een vereniging die 75 jaren lang niet alleen een grote bijdrage leverde aan de sportontwikkeling en -beleving, maar nog meer aan het vormen en afleveren van volwaardige burgers aan de Surinaamse maatschappij.

Tekst en beeld Bryan Spong

Het verhaal van De Arend begint op het moment waarop de toen achttienjarige Purcy Woerdings de overstap maakt van de achtjarige uloschool Selecta naar de zevende klas van de Graaf von Zinzendorf-muloschool.

“De Arend profileerde zich vanaf zijn oprichting als een vereniging die waarden, normen en discipline voorop stelt”

Het jaar was 1949. Woerdings, een jongeman met leiderschapskwaliteiten en een goed organisatievermogen (hij was daarvoor oprichter en voorzitter van de voetbalvereniging Kwiek en Olympia) nam al spoedig het voortouw bij de georganiseerde sportbeoefening op ‘De Graaf’. Woerdings werd captain en trainer van het korfbalteam van de school, die twee jaar op rij scholenkampioen werd. Geoefend werd op het terrein van Leger des Heils aan de Gravenstraat.

Naarmate de sportbeoefening vorm kreeg, nam de behoefte toe om op school een eigen sportvereniging te starten. Woerdings en zijn boezemvrienden, onder wie Jules Walker en René Cruden, kozen unaniem voor de naam ‘Headquarter’, zoals ze hun dagelijkse ontmoetingsplaats aan de Waterkant, bij het Oorlogsmonument, noemden. Het was Wim Bosch Verschuur, tekenleraar op ‘De Graaf’ die hen wist over te halen om voor een andere naam te kiezen.

Bos Verschuur, die schuin tegenover het Oorlogsmonument woonde aan het plein pal tegenover de gouverneur, stopte bij zijn dagelijkse wandeling vaker bij het groepje voor een praatje. Hij vroeg te kiezen voor een Surinaamse of Nederlandse naam. Op weg naar huis passeerde de groep juwelierszaak Abrahams op de hoek van de Watermolenstraat. Op het uithangbord dat altijd hun aandacht trok, stond een arend afgebeeld. De naam lag voor het grijpen.

Op maandag 4 september 1950 werd op initiatief van Purcy Woerdings op de Graaf von Zinzendorfschool de sportvereniging De Arend opgericht. Een historische dag in de Surinaamse sportanalen.

De eerste successen

Woerdings werd voorzitter van het eerste bestuur, dat verder bestond uit René Cruden (secretaris), Gylles Eindhoven (penningmeester), Gerrit Telgt (commissaris) en Jules Walker (lid). De Arend groeide binnen de kortste tijd uit tot een gevestigde sportvereniging met een korfbal-, basketbal-, voetbal-, volleybal-, atletiek- en tafeltennisafdeling. Later werd ook de damafdeling opgericht. Al spoedig had de vereniging meer dan tachtig actieve leden, onder wie de befaamde Orlando Renfurm, die in 1952 toetrad tot de zevende klas van de Graaf von Zinzendorfschool.

De grote trekkers van De Arend waren naast Woerdings en Walker, onder anderen Cyrill ‘Jack’ Jacott, Theo Vabrie, Frank Truideman, Gylles Eindhoven en Guno Meye. Na hun actieve schoolperiode sloot De Arend zich met een sterk team aan bij de Surinaamse Korfbalbond.

De eerste nationale kampioenschappen van De Arend werden binnengehaald door Jules Walker tijdens de allereerste clubkampioenschappen van de Surinaamse Atletiekbond in 1955. Deze werden gehouden in het Suriname Stadion, dat twee jaar eerder zijn deuren opende. Walker werd kampioen op de 100 en 200 meter en op het onderdeel verspringen in een nieuw nationaal record (6,45 meter). Hij werd uitgeroepen tot Sportman van het Jaar 1955 en mocht samen met gouverneur Jan Klaasesz op het plein het traditioneel ‘Sportvuur’ aansteken bij de start van de jaarlijkse ‘Sportweek’.

(lees verder onder de )

Ismay van Wilgen (rechts) met Ruth Wijdenbosch (l) als speelsters van de nationale vrouwenbasketbalselectie.

In 1956 haalde Walker vier nationale titels binnen voor De Arend: op de 100 en 200 meter en op de onderdelen verspringen en hink-stap-sprong. In 1962 haalde de vrouwen het eerste basketbalkampioenschap binnen voor De Arend. In 1966 en 1968 wisten ze de titel te prolongeren. Speelsters die een groot aandeel hadden in deze successen waren Ismay van Wilgen, Ine Sanichar-Veldkamp, Sonja Wijngaarde, Vera Mijnals en Lucia Kersout, die allen werden opgenomen in de nationale selectie. In 1973 werd het vrouwenteam wederom kampioen.

Na het heengaan van Ismay van Wilgen in mei 1975 kende het vrouwenteam minder succesvolle tijden. Dat zou in de jaren tachtig veranderen met de nieuwe generatie die zich bij de club meldde. Met speelsters als Muriël ‘Jelle’ Pierau, Ilse Rickets, Carol Braam, Joyce en Sieglien Wiegel, Judith en Muriël Held en Ivy Tjien Fooh, werden de jaren tachtig gedomineerd door het vrouwenteam van De Arend. Het werd in 1980, 1981, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987 en 1988 kampioen.

(lees verder onder de )

Ilse Rickets (5) en Muriël Pierau (6) wonnen tal van kampioenschappen met De Arend. Ze vertrokken beiden naar de VS voor studie. Rickets is thans Professor of Biology aan de Georgia State University.

Mannenhoofdklasse

Na de successen van de basketbalvrouwen in het begin van de jaren zestig, zorgden de korfballers met Woerdings als captain, voor een belangrijke titel. De Arend werd in 1966 kampioen bij de Surinaamse Korfbalbond.

Intussen ontwikkelde het basketbalteam, met als sterspeler Hesdy van Wilgen, zich tot de sterksten in Suriname. Dit vooral na de overstap van Rudi Nijman van Indepediente naar De Arend. Nijman en Van Wilgen werden later trainer van de club. Van Wilgen werd in 1959 uitgeroepen tot Sportman van het Jaar. Echter, het zou tot 1969 duren voor hij de smaak van het kampioenschap mocht proeven. In 1974 werd De Arend wederom kampioen.

(lees verder onder de )

Basketballer van de Eeuw Hesdy van Wilgen.

Spelers die een groot aandeel hadden in de twee kampioenschappen waren naast Van Wilgen, onder anderen Stanley Cruden (vanaf het begin van de jaren zestig speler van de nationale selectie), Waldi Neyhorst, Lothar Godfried, Jozef ‘Jos’ Chelius, Glenn Omanette, John Dawson en Gerold Pang A Tjok.

(lees verder onder de )

Rudi Nijman, jarenlang speler en trainer van zowel De Arend als de nationale selectie.

In 1980 pakte De Arend zijn derde kampioenschap. Dit met spelers als Pang A Tjok, Dennis Spier, Isaak Campbell, Freddy Soesanti, Jennie ‘Quates’ Vrij, Gerold Ons en ‘Boega’ Daniels. Het zou daarna 35 jaar duren voor de vereniging zich weer hoofdklassekampioen van Suriname mocht noemen.

Toch bleef De Arend zich door de jaren heen profileren als een ijzersterk team. Dit mede dankzij topspelers als René Lieveld, Robert Griffith, Cecil Nijman, Robert Dreischor, Marlon Coupain, Ricardo Pinas. In 2015 werd de vierde titel binnen gesleept met in het spelersarsenaal onder anderen Dancell Leter, Bruce Zamuel, Chayf en Xavier Elburg, Kelvin Monkau, Mitchell Zeefuik, Safiero Fraser en Emile La Rose. Het vorig jaar werd De Arend voor de vijfde keer nationaal kampioen. Chayf Elburg en La Rose waren de enige overgebleven spelers van het team van 2015 die dit succes wederom mochten ervaren.

Onbezongen helden

Als geen andere vereniging leverde De Arend sporters die nationaal tot de beste werden uitgeroepen. In navolging tot Jules Walker en Hesdy van Wilgen werd Ismay van Wilgen in 1969 (boven alle mannen) uitgeroepen tot Sportvrouw van het Jaar. In 1972 werd Jos Chelius uitgeroepen tot Basketballer van het Jaar, in 1974 John Dawson en in 1976 Glenn Omanette. In 1977 werd August van Wilgen, die De Arend in 1973 en 1976 leidde naar het hoofdklasse volleybalkampioenschap, uitgeroepen tot Volleyballer van het Jaar.  In mei van dat jaar zorgde Dulcine Seca voor een huzarenstuk door maar liefst 177 punten te scoren in de eersteklasse overwinning op Store (204-5). Een absoluut record. Seca werd tijdens haar studie in Nederland de eerste Surinaamse vrouw in de selectie van Oranje.

(lees verder onder de )

Jos Chelius werd in 1972 uitgeroepen tot Basketballer van het Jaar.

In 1981 werd Ivy Tjien Fooh boven alle mannen, uitverkoren tot Basketballer van het Jaar. Bij de eeuwwisseling warden Hesdy van Wilgen en August van Wilgen door het directoraat Sportzaken uitgeroepen tot respectievelijk Basketballer en Volleyballer van de Eeuw.

In de schaduw van deze successen en loftuitingen stonden hardwerkende, stille krachten, de pijlers – zeg maar stonfutu – waar De Arend op heeft mogen bouwen. Aan de top van deze lijst prijken ongetwijfeld de namen van ‘oom Theo’ Vabrie en Runaldo ‘Maitre’ Pierau, leraar op  de Calorschool. Oom Theo en Maitre trainden langer dan vijftig jaar de meisjes en jongens van De Arend en waren sleutelfiguren in het overdragen van de idealen van de vereniging aan vele generaties. Idealen die zich richtten op verbondenheid, zelfwerkzaamheid, eenheid en saamhorigheid.  Pierau levert van 1982 tot heden als bestuurslid een grote bijdrage in de successen en het voortbestaan van de club.

Runaldo ‘Maitre’ Pierau, een ware stonfutu, naar wie De Arend een toernooi heeft vernoemd.

Een andere harde werker die zeker een erelint verdient, is Henk Staphorst, die in 1964 de volle ondersteuning gaf aan Guno Meye en Orlando Renfurm voor het verwerven van rechtspersoonlijkheid voor de vereniging. Kort hierna zou Renfrum zich ten volle storten op de vereniging Yellow Birds, dat in 1963 al startte met een sport pilotproject op Zorg en Hoop onder leiding van Meye.

Orlando Renfurm, de grote man achter Yellow Birds, was jarenlang speler en bestuurslid van De Arend.

Staphorst, die in de jaren tachtig voorzitter werd van de Surinaamse Basketbalbond, behoorde samen met Woerdings, Vabrie en de toenmalige voorzitter Marcel Meye tot de krachten die het van oud-De Arend-speler Desi Bouterse – toen president – gedaan wisten te krijgen om een stuk grond aan Johan Adolf Pengelstraat te schenken aan de vereniging.

Ook kreeg Staphorst het gedaan om de bouwkeet van de arbeiders die het Nationaal Indoor Stadion bouwden, geschonken te krijgen. Dit materiaal werd gebruikt om het pand aan de Wanicastraat, dat nu wordt verhuurd aan Western Union, op te zetten.

Een ander bijzonder lid dat de vereniging langer dan zestig jaar trouw bleef, is René Lieveld, die zich in 1964 aansloot als speler. Lieveld werd in 1982 bestuurslid en later voorzitter en bleef alle besturen – tot het huidige – onbaatzuchtig ondersteunen door vaker in eigen buidel te tasten.

Op de lange lijst van personen die de vereniging langer dan 50 jaar ondersteunen staan de namen van oud-speelsters als Anneke Doelwijt, Ifna en Muriël Pierau en Ilse Rickets. Een bijzonder lid dat niet uit het oog mag worden verloren is Luciën Lo Fo Wong, de grote trekker bij de volleyballafdeling, die als coach/speler jarenlang een sterk team op poten wist te houden met spelers als August van Wilgen, Vivian de Jong, Ivan Tseng, Luciën van Wilgen, Molly en Jhagroep.

Van de jongere generatie verdient ook oud-speler Dwight Riedewald een eervolle vermelding. Als trainer werd Riedewald in 2010 U12-kampioen en in 2014 zowel U12- als U14-kampioen. Zo werd een belangrijke basis gelegd voor de hoofdklasse kampioenschappen van 2015 en 2024.

Van de jongere generatie is het Genevieve Sairras, die opvalt door haar grote inzet voor de vereniging. Sairras, dochter van Anneke Doelwijt en oud-De Arend-speler Glenn Sairras, begon op dertienjarige leeftijd te basketballen en is van 1998 tot heden onafgebroken een harde werker geweest in het bestuur. Samen met Runaldo Pierau, Tashia Klei, Marisca Lagenhorst vormt ze anno 2025 de kern van het bestuur met als voorzitter Desiré Hooghart en ondervoorzitter Winston Makhanlal.

“Op maandag 4 september 1950 werd op initiatief van Purcy Woerdings op de Graaf von Zinzendorfschool de sportvereniging De Arend opgericht. Een historische dag in de Surinaamse sportanalen”

Nu staat dit bestuur, zoals dat de afgelopen 75 jaren het geval is geweest, weer voor grote uitdagingen. En dat is niet alleen in financieel opzicht. Want de grootste uitdaging is misschien wel het gemotiveerd houden van jongeren in een digitaal tijdperk, waarin social media prevaleert.

De Arend profileerde zich vanaf zijn oprichting als een vereniging die waarden, normen en discipline voorop stelt. Een club die goede teamprestaties wist te koppelen aan eenheid, saamhorigheid en gezelligheid. De Arend, een vereniging die studieprestaties en sociale vorming van zijn jonge leden voorop stelt. De Arend die zich altijd liet kennen als een hechte familie. De Arend die al 75 jaar een grote bijdrage levert aan een betere Surinaamse samenleving.