10 jaar Wi! Uma fu Sranan: ‘Met vastberadenheid en visie bewezen dat succesvolle productie mogelijk is’

door

Onder de opzwepende klanken van traditionele marronpercussie beweegt een groep vrouwen ritmisch in kleurrijke pangi’s. Hun stemmen vermengen zich met de drums terwijl ze enthousiast zingen en dansen. Wanneer de muziek en zang ophouden, roept de vrouw, die eerder het middelpunt van het zingen en dansen was, krachtig: “Yalliioooo!” Het is Tania Lieuw-A-Soe, topvrouw van Wi! Uma fu Sranan. Afgelopen zaterdag werd groot feest gevierd bij Wi! Uma fu Sranan, een landbouwcoöperatie van vrouwen, ter gelegenheid van haar tienjarig bestaan, met een wervingscampagne voor donateurs.

Tekst en beel Audry Wajwakana

Na een formeel programma met toespraken en een rondleiding door de verwerkingsopstallen genoten de aanwezigen van een sprankelend cultureel programma met kawna, sambura en een overvloed aan heerlijk eten, waaronder snacks gemaakt van eigen cassavemeel.

Hoewel de coöperatie officieel in 2024 al tien jaar bestaat, is de gelegenheid aangegrepen om dat moment dit jaar te markeren. Lieuw-A-Soe benadrukt dat het evenement meer was dan alleen een jubileumviering. Ze benadrukt dat het belangrijkste doel van viering is om stabiliteit en duurzaamheid er van te vieren. Het bedrijf heeft bereikt wat Suriname sinds de onafhankelijkheid probeert te realiseren: een vorm van productie die gericht is op export, om valuta te verdienen. “Met bescheiden middelen hebben we laten zien dat wanneer er een sterke wil is en de neuzen in dezelfde richting staan, productie in Suriname mogelijk is. En dat hebben we bereikt samen met een groep mensen die vaak vergeten en ondergewaardeerd wordt”, zegt ze aan de Ware Tijd. Het succes van de coöperatie ligt volgens Lieuw-A-Soe in de ‘bottom-up benadering’. “We hebben niet gewacht op grote overheidsinvesteringen of steun van multinationals. We zijn simpelweg begonnen met de middelen die we hadden. Dit is geen project dat miljoenen heeft ontvangen om vervolgens nooit van de grond te komen. Wij hebben bewezen dat je met vastberadenheid en een duidelijke visie wél succesvol kun produceren.”

Productielijn

Lieuw-A-Soe hoopt dat de aanpak van Wi! Uma fu Sranan als voorbeeld kan dienen voor andere Surinaamse bedrijven. “Ik denk zeker dat deze werkwijze een inspiratie kan zijn. We hebben laten zien dat je met een sterke basis, de juiste mentaliteit en doorzettingsvermogen veel kunt bereiken.”

Wi! Uma fu Sranan ontwikkelt producten uit staple crops, oftewel gewassen die traditioneel worden geteeld door de meest kwetsbare gemeenschappen in Suriname. Dit zijn onder andere cassave, aardvruchten en pomtayer. Door middel van onderzoek en ontwikkeling worden hoogwaardige eindproducten ontwikkeld die geschikt zijn voor export. Tot de productlijn behoren onder andere pomburger patties, pomballen (een variant op bitterballen), cassave bakkeljauwballen en cassavefrietjes. Daarnaast produceert het bedrijf glutenvrije cassavemeelproducten zoals zoete en zoute pannenkoeken. Een bijzonder succes is de pomburger, die momenteel exclusief wordt verkocht bij de Amsterdamse restaurantketen Cannibale Royale in Nederland.

‘Naast de eigen productie en export wil de coöperatie zich ook inzetten om kleine ondernemers te ondersteunen’.

Op lokale schaal zijn vooral de cassave meelproducten verkrijgbaar.’ De andere producten worden voornamelijk geëxporteerd. “We moeten slim omgaan met onze middelen. Daarom verkopen we onze producten op internationale foodevents en via export, zodat we de hoogste omzet kunnen behalen. De inkomsten worden vervolgens geïnvesteerd in de lokale productie en ondersteuning van de vrouwen die eraan werken,” zegt Lieuw-A-Soe. Bij alle producten – vooral die voor export – wordt streng toegezien op voedselveiligheid. “We hebben de hoogste voedselveiligheidscertificering. Onze producten zijn FSSC 22.000 gecertificeerd,” verzekert Lieuw-A-Soe. Dit garandeert dat de producten voldoen aan internationale standaarden en veilig gegeten kunnen worden.

Uitdagingen

Lieuw-A-Soe blikt vooruit en benoemt de uitdagingen die nog overwonnen moeten worden. “Suriname heeft niet per se een probleem met geld, maar met commitment en doorzettingsvermogen. Dat is wat nodig is om uiteindelijk goede vruchten te plukken. Op dit moment is de grootste uitdaging echter de cashflow. We hebben cash geld nodig om de boeren direct te kunnen betalen voor hun producten. We willen niet werken met betalingsachterstanden of beloftes, maar eerlijk handeldrijven”, legt Lieuw-A-Soe uit. Een andere uitdaging ligt bij de landbouw zelf. De boeren hebben investeringen nodig om door te gaan met planten. Daarnaast is het essentieel om beter plantmateriaal te verkrijgen en te vermeerderen. Het huidige materiaal bevat te weinig droge stof, wat het minder rendabel maakt voor de meelindustrie. Er zijn variëteiten met een hoger droogstofgehalte die geïmporteerd moeten en verder verspreid kunnen worden in Suriname. Dit is cruciaal voor de verdere groei en duurzaamheid van de productie. Daarom stond de feestviering ook in het teken van het aantrekken van donateurs om al deze investeringen te ondersteunen.

‘Ik denk zeker dat deze werkwijze een inspiratie kan zijn. We hebben laten zien dat je met een sterke basis, de juiste mentaliteit en doorzettingsvermogen veel kunt bereiken.’

Naast de eigen productie en …